— Темле хĕрарăм-çке, — тарăхсах каларĕ Никантăр арăмĕ, юнашар утса пыраканскер. — Мĕн тата?— ăнланмасăр ыйтрăм эпĕ. — Мĕнĕ качки... — терĕ вăл. Унтан çăвара шыв сыпнă пек пулчĕ. Акă мĕн, сăмах хăйсен урамĕнче пурăнакан Унтрюш арăмĕ çинчен пычĕ. Унтрюш арăмне, Лисука, турă хĕрарăм илемлĕхне тăкăнса тăмаллăхах панă. Сăнĕ-пуçĕпе, утти-тăррипе кирек хăш çулхи арçын чунне те вырăнтан хускатмалла. Хускатрĕ те! Пĕр кун Лисук урампа иртсе пыратчĕ. Никантăр ун çине урам алăкĕ çинчи шăтăкран куç илмесĕр пăхса тăчĕ. Çакна арăмĕ асăрхарĕ. Пуçланчĕ килте çавра çил çавăрттарма! Лисук вырăнĕнче тепри пулсан, хăнт та тăвас çук. Лисук çапах хăйне телейсĕр пек туять. "Унтрюш та ăна пула кăмăлсăр çÿрет. Ывăл ача кирлĕччĕ те... Арăмĕ умлăн-хыçлăн хĕр ача çуратрĕ”. Лисука такам: "Аякран тупмалла”, — тенĕччĕ. Тарăн шухăша янăччĕ ку ăна. Шавлăн кĕтсе илсе шавлăн ăсатрĕç тури кассем мăн куна. Хут купăс каласах килтен киле çÿрерĕç. Лисук тăхлачисем патĕнче ташларĕ-ташларĕ те, ура тапса купăс калакан Михаç умне пырса тăпăртатрĕ. Иккĕшĕн куçĕсем тĕл пулчĕç... Унччен тĕл пулнă-и, тĕл пулман-и Михаçпа Лисук — вĕсен вăрттăн юратăвĕ çинчен никам та пĕлес çукчĕ. Ĕне кĕтĕве яма кайсан, хĕрринчи улăм ури кĕтессине Лисук Михаç патне çырнă çырăва хунине тахăшĕ курчĕ. Ку çыру Михаç арăмĕн аллине те çакланчĕ. — Ман упăшкапа ывăл çуратас тетĕн-и?— кăшкăрчĕ ял илтмелле Михаç арăмĕ. — Шалиш! Уй куçлă, вăрман хăлхаллă, теççĕ çав.
Пирĕн хуçалăха экономистра ĕçлеме вырăсла кăна пуплекен хĕр килчĕ. Нумай пĕлекенсем ун пирки: "Улатăртан. Техникум пĕтернĕскер”, — терĕç. Шухăран-ши шухăшсăр çÿрекен качча мĕн кирлĕ? Хĕр! Килĕшрĕ те, эп ун çумне Автанкасси пĕвинчи сĕлĕхле çыпăçрăм. — Антонина Петровна Петюркина, — терĕ хĕр паллашнă каç. Иккĕмĕш каçхине чĕлхе-çăвар çемĕçме ун патне пĕр чĕрĕк шур эрех чиксе кайрăм. Ĕçкелесен: — Малашне эсĕ — манăн, эпĕ — санăн, — йăл кулчĕ Антонина Петровна. Ку мана Турă Ула курака сыр татăкĕ таçтан пăрахса панă пекех туйăнчĕ. Пуçа каçăртса çÿреме тытăнтăм. — Эс манран ытлашши чаплă каччă та мар-çке! — кĕвĕçрĕ Унтри Ванькки. Ялта вăл çапла: хăв пĕлменнине те сан çинчен пĕлеççĕ. Часах: "Хĕветĕр хуçалăха килнĕ экономиста качча илет” текен сăмах сарăлчĕ. — Авланмастăн та, мĕн ял халăхне калаçтаратăн çак? — киле-киле мăкăрлантарчĕ мана ялах качча тухнă аппа. — Тур çырни пÿрт хыçнех килет теççĕ. Авланах, ывăлăм. Авлан, — терĕ анне. Ирхине Антонина Петровнана курса калаçас тесе правлени çуртне кĕтĕм. — Амăшĕ чирленĕ те заявлени çырсах пĕр эрнелĕхе киле кайрĕ, — пĕлтерчĕ Данил Тимофеевич кассир. Хуйхă çукран хуйхă тупрăм хама валли. Кĕсье телефонне кунĕн-çĕрĕн алран ямарăм. Шăнкăравлатăп та: "Абонемент не отвечает”, — тет оператор. Юлашкинчен Улатăра çитсе килме шут тытрăм. Чĕлхе-çăвара калаçма тунă. Антонина Петровнасене шыраса тупрăм. Улма-çырла пахчиллĕ кил вĕсен. Эп пынă чухне пÿрт алăкĕ çинче çăра çакăнса тăратчĕ. Тÿрех пахчана тухрăм. Улмуççи айĕнче сĕтел. Сĕтел хушшинче пĕр мăшăр пуçĕсене пĕр-пĕрин çине хунă — тĕлĕреççĕ. Антонина Петровна ман çулсенчи арçын чĕрçи çинче ларать. Лешĕ кĕпи айне аллине чикнĕ те унăн кăкăрне ачашлать. Чĕлхе çĕтнĕ пек пулчĕ. Сывлăш çавăркаласа илтĕм те хыттăн: "Прощай, Антонина Петровна, неспетая песня моя!” — терĕм.
Аннесем килте чăпта çапатчĕç те, лашасем патне, витене, эп кайрăм. Вĕсене хыркăчларăм, шăвартăм, апат пусса патăм. Унтан пушă куритене сĕлĕ улăмĕ çине тăсăлса выртрăм. Наталья Петровна пире саккăрпа тăххăрăн таблицисене вĕренме парса янăччĕ. Эпĕ саккăра хутлама вĕренсе çитнĕпе пĕрех — витене Ванюш вĕçтерсе çитрĕ. Тытăнтăмăр иксĕмĕр вите маччи çинче çерçисене çулăксемпе хăвалама! Тепĕр кунне хутлав таблицисене эп пĕлмерĕм. Наталья Петровна мана уроксем хыççăн тытса юлчĕ. "Лар. Вĕрен. Вăл хушăра çерçисем те кăшт канччăр!” — терĕ. "Ăçтан пĕлет вăл эп ĕнер мĕн тунине?” — тĕлĕнтĕм унран. Хутлав таблицисене вĕренсе çитнĕ çĕре тулта тĕттĕмленчĕ. Юр ÿккелеме пуçларĕ. Пĕлетĕп, Наталья Петровна кÿршĕллĕ ялта пурăнать. Унта çурранах çÿрет. Вăл паян каçа юлнишĕн эп хама айăпларăм. — Наталья Петровна, сире лашапа леçсе яратăп, — терĕм. Вăл малтанах хирĕçлерĕ. Кайран килĕшрĕ тата. Ман кăмăла хуçас темерĕ пулас. Ăшă пÿрт кĕтсе илчĕ пире. Наталья Петровна мана апата лартасшăн пулчĕ. Эп иментĕм. Кăмакаран анчах кăларнă кукăль сăмсине вăйпах хĕве чиксе ячĕ. "Тавтапуç, Микуç!” — терĕ. Лаша юртнăçемĕн çуна сулăнкăна кая-кая илчĕ. Çул тăршшĕпех хĕврен вĕри кукăль шăрши кĕрсе пычĕ.
Кеть — Çĕпĕрти юхан шыв. Эпĕ ун хĕрринче ларакан Бородинка ялĕнчи шкулта учительте ĕçлерĕм. Татах ĕçлеттĕмччĕ пуль — аннерен çыру илтĕм. Киле чĕнет. Ватăччĕ ĕнтĕ. — Ним тума та çук, — пуçне пăркаларĕ шкул директорĕ. Вĕренÿ çулĕ вĕçленсен, пур-çук япаласене посылкăпа киле ятăм. Хам каяссине никама та пĕлтермерĕм. "Малтанах: "Кайнă”, — текелĕç те, кайран аса илме те пăрахĕç”, — терĕм. Пăр лариччен кунта шыв транспорчĕпе çÿреççĕ. Ирхине Кеть хĕррине, "Метеор” чарăнăвне, килтĕм. Халăх чылай пухăннă. Пăхатăп: пĕр çĕре шкул ачисем пухăнса тăнă. — Ăçта каятăр? — ыйтрăм эпĕ. — Каймастпăр! Сире ăсатма килтĕмĕр! — пĕлтерчĕç вĕсем. Калаçрăмăр та, пĕр-пĕрин çине куç илмесĕр пăхса шухăша кайса та тăтăмăр. Саша Арбалдаев фотоаппарат та илсе килнĕ. Пĕрле те, уйрăмшарăн та сăн ÿкерттертĕмĕр. Ыталашса уйрăлтăмăр. — Сире ачасем чăнласах юратаççĕ иккен, — терĕ мана кăмпа сутма каякан хĕрарăм. "Метеор” тапранчĕ. Çыран юлнăçемĕн хыçа юлса пычĕ. Куçсем шывланчĕç. Пит çине куççуль юхса анчĕ.