Владимир КОНСТАНТИНОВ, Нестер Янкас ячĕллĕ преми лауреачĕ 

Упи тăрăхĕнчи /Красноармейски районĕ/ Мамçа ялĕнче нумай ачаллă çемьере çитĕннĕ Иван Шашков. Ашшĕ, Ефим Абрамович, пĕчĕклех çурма тăлăх ÿссе чухăнлăх мĕнне лайăх ăнланнăскер, ывăлĕсене "пысăк” çынна кăларма тăрăшнă. Хăй 18 çул тултарсан кăна шутлама, сыпăкăн-сыпăкăн вулама тата алă пусма хăнăхнă. Çавăнпа Матвее хистесех ултă класлă шкултан /Мăн Чурашра/, каярахпа Чĕмпĕр чăваш шкулĕнчен вĕрентсе кăларнă. 1915 çулхи авăн уйăхĕнче 4-мĕш класри сывлăхлă каччăсем пекех М.Шашков та хăй ирĕкĕпе вăрçа тухса кайнă. Çапăçусенче хăюлăх кăтартнăшăн ăна IV тата III степень Георгий хĕресĕпе наградăланă. Тыткăнран таврăнсан 1919 çулта килĕнче шкул уçнă, унта 3 çул пĕлÿ панă. Пиччĕшĕн ырă тĕслĕхĕ Йăванпа Сантăра та кун-çул тăршшĕпех хавхалантарса тăнă. Иккĕшĕ те вĕреннĕ, тăван çĕршыва йывăр вăхăтра хÿтĕленĕ, офицера çитнĕ.

Малалла сăмахăм Иван Шашков çинчен. Шел, тăхăр теçетке тултариччен тăватă уйăх çурă мал ... Малалла вула

240 çул каялла чăваш чĕлхин пĕрремĕш грамматики - «Сочинения, принадлежащие к грамматике чувашского языка» пичетленнĕ. Кĕнеке 608 экземплярпа Санкт-Петербургри Ăслăлах наукисен академийĕн типографийĕнче пичетленнĕ. Авторĕ - Ермей Рожанский (1741-1801) священник. 68 страницăллă чăваш чĕлхин çак пирвайхи грамматикинче 8 пуплев пайне пăхса тухнă: япала ячĕ, паллă ячĕ, местоимени, глагол, наречи, междомети тата хыçсăмах (кĕнекере ăна предлог тенĕ). Кашни пуплев пайĕпе тĕслĕх панă, вĕсене чăвашла-вырăсла словарь евĕр майлаштарса çырнă. (Пурĕ 1382 сăмах.)

Паллах, пуçласа çырнă тĕпчевре, паянхи шайпа пăхсан, çитменлĕхсемпе йăнăшсем те çук мар. Чи малтанах, чăваш чĕлхин сасă тытăмне тĕрĕс уйăрса илеймен пирки чылай сасса çырура тĕрĕс палăртайман: пĕр сас паллипех темиçе сасса е пĕр-пĕр сасса темиçе сас паллипе палăртнине асăнмалла. Тĕслĕхрен, ă ... Малалла вула

  Виççĕмĕш çул ĕнтĕ Чăваш чĕлхи кунне халалласа Трак-Красноармейски тăрăхĕнче тăван чĕлхепе литература вĕрентекенсен творчествăлла ушкăнĕ йĕркеленипе (ертÿçи – Михайлова З.П.) чăваш чĕлхипе грамматикине лайăх пĕлекен ачасем хушшинче «Çамрăк ăсчах» вăйă-конкурс иртет. Проект авторĕ – Красноармейски иккĕмĕш шкулĕнче чăваш сăмахлăхне вăрентекен Михайлов Виталий Михайлович.  
  Кăçал та вăйă-конкурс виçĕ турпа иртрĕ. Пĕрремĕш тур районти шкулсенче 10-мĕш класс вĕренекенĕсем хушшинче иртрĕ. Унта кашни шкулта чăваш чĕлхине чи лайăх пĕлекене палăртрĕç. Шкулта çĕнтернисем (вĕсем пурĕ вуннăн) иккĕмĕш турта хăйсен пĕлÿ шайне кăтартрĕç.. Вĕсем чĕлхе наукин лексика, фразеологи, лексикографи, фонетика, морфологи, сăмах пулăвĕ, синтаксис, пунктуаци пайĕсене тишкерчĕç. Вунă ачаран пиллĕкĕшĕ чи матуррисем пулчĕç. Вĕсем вара финалта, 3-мĕш турта, тупăшрĕç. Ачасем анал ... Малалла вула

Трак тăрăхĕнче чăвашсен паллă поэчĕ Нестер Янкас çуралнăранпа 100 çул çитнине халалланă литературăпа пултарулăх фестивалĕн ĕçĕсем малалла пыраççĕ. Акă, тин кăна республикăри районсем хушшинче иртекен уçă Интернет викторина вĕçленчĕ. Ăна Красноармейски район администрацийĕн вĕрентÿ пайĕ тата методикăпа информаци центрĕ йĕркеленĕ. Проект авторĕ – Красноармейски иккĕмĕш шкулĕнче чăваш сăмахлăхĕпе культури вĕрентекен Михайлов Виталий Михайлович. Инçет викторина ыйтăвĕсем (вĕсене Красноармейски иккĕмĕш шкулĕн сайтне вырнаçтарнă) Нестер Янкасăн пурнăçĕпе ĕçĕ-хĕлне туллин тишкерме хистенĕ. Электрон почтипе пурĕ 249 хурав килнĕ. Пĕтĕмпе – 39 шкултан, 15 районтан. Республикăри районсене илес пулсан, ачасем ытларах Красноармейски районĕнчен – 84, Вăрмар районĕнчен – 22, Елчĕк районĕнчен – 20, Хĕрлĕ Чутай районĕнчен – 16, Вăрнар районĕнчен – 12, Канаш районĕнчен - 10 хут ... Малалла вула

Ака уйăхĕн 16-мĕш кунĕнче «Красноармейски иккĕмĕш шкулĕ» муниципаллă вĕрентÿ учрежденийĕнче районти шкулсенчи чăваш чĕлхине лайăх пĕлекен ачасем хушшинче «Çамрăк ăсчах» вăйă-конкурс иртрĕ. Унта пĕрремĕш турта çĕнтернĕ 10 вĕренекен хутшăнчĕ. Конкурса ачасем хăйсен пĕлÿ шайне тĕрĕслерĕç. Жюри членĕсен вĕсенчен 5 ача суйласа илмелле. Вĕсенчен пĕри вара виççĕмĕш турта çĕнтерÿçĕ пулса тăрĕ, «Çамрăк ăсчах - 2009» медаль çĕнсе илĕ.
  Ку конкурс кăçалхипе виççĕмĕш хут иртет ĕнтĕ. Пĕрремĕшĕнче «Çамрăк ăсчах – 2007» ята Трак чăвашла-нимĕçле гимнази вĕренекенĕ Степанова Татьяна çĕнсе илнĕччĕ, «Çамрăк ăсчах – 2008» ята вара Пикшик шкулĕн вĕренекенĕ Анисимова Надежда тивĕçнĕччĕ. Конкурс проекчĕн идейине пурнăçа кĕртекенĕ – Красноармейски иккĕмĕш шкулĕнче чăваш чĕлхипе литературине вĕрентекен Михайлов Виталий Михайлович. 
  Конкурс Йĕркипе çак сайтра паллашма пулать: ... Малалла вула

  Трак ен тăрăхĕнче Красноармейски районĕнчи Янкас ялĕнче çуралса ӳснĕ чăвашсен паллă поэчĕ Нестер Янкас çуралнăранпа 100 çул çитнине халалланă ĕçсем вĕçленмен-ха. Акă, хальхи кунсенче республикăри районсем хушшинче шкул ачисен Интернет урлă ирттерекен инçет викторина пырать. Ăна йĕркелекенĕ — Красноармейски иккĕмĕш шкулĕнче чăваш чĕлхипе литератури вĕрентекен, Нестер Янкас ячĕллĕ Преми лауреачĕ Виталий Михайлович Михайлов. Викторина хуравĕсем шкул сайчĕ урлă килеççĕ. Паянхи куна 59 хурав килнĕ те ĕнтĕ. Викторина Чăваш чĕлхи кунĕ умĕн ака уйăхĕн 23-мĕшĕнче вĕçленет.
  Ака уйăхĕн 6-мĕшĕнчен пуçласа 23-мĕшĕччен районти шкулсенче чăваш чĕлхине чи лайăх пĕлекен аслă класра вĕренекенсем хушшинче "Çамрăк ăсчах" вăйă-конкурс иртмелле. Ку конкурса та Виталий Михайлович Михайлов учитель йĕркелесе пырать.Вăл виçĕ турпа иртет. Пĕрремĕш турĕ шкулсенче иртет, унта шкулти чăваш чĕлхине чи лайăх пĕлекен ачана суйласа илеççĕ. Иккĕмĕш турта вара виççĕмĕш тура лекессишĕн тупăшаçç ... Малалла вула

   Красноармейски районĕнчи Янкас ялĕнче çĕр çине килнĕ Нестер Кириллович Ефимов-Янкас поэт çуралнăранпа 100 çул çитнине тăван тăрăхра тата республикăра анлăн паллă турĕç. Районти культура çуртĕнчи уява Чăваш халăх поэчĕ Юрий Сементер, литература тĕпчевçи, Чăваш наци конгресĕн вице-президенчĕ Валентин Абрамов, Исмай Исемпек, Владимир Захаров прозаиксем, Шупашкарти “Трак ен” ентешлĕхĕн правлени членĕ-секретарĕ Ăсан Уçăпĕ хутшăнчĕç.
   Нестĕр Янкасăн пултарулăхĕ пирки Юрий Сементер каласа пачĕ. Пиччĕшĕн пурнăçĕ, тĕрлĕ ĕçри çитĕнĕвĕ çинчен Тăван çĕршывăн Аслă вăрçин ветеранĕ, 90 çулти шăллĕ Григорий Кириллович аса илчĕ. Поэтăн юбилейне халалласа районти шкул ачисен хушшинче ирттернĕ “Асран кайми юрăç” конкурса пĕтĕмлетрĕç, пултаруллисене парнесемпе чысларĕç.
   Нестĕр Янкаса асра тытса Красноармейски районĕнчи литературăпа искусство тата культура пĕрлĕхне, тăван ялĕнчи пĕр урама ун ятне панă, музей-пÿлĕм уçнă, вăл пурăннă çурт çине Асăну хăми çирĕплетнĕ.

... Малалла вула