Çитес шăмат кун, июлĕн 30-мĕшĕнче, Сурăмхĕрри Карай ялĕнче, кунта çуралнă Пайтул паттăра хисеп туса уяв пулмалли çинчен эпир райхаçатра пĕлтернĕччĕ ĕнтĕ. ХVII ĕмĕрти хресченсен хăйсен ирĕклĕхĕшĕн кĕрешĕвне ертсе пынă çар пуçĕ Пайтул Искеев полковник вилнĕренпе 340 çул çитнине тивĕçлипе паллă тума тĕллев лартнă карайсем.
Иртнĕ ытлари кун çак уява йĕркелекенсен юлашки ларăвĕ иртрĕ. Халĕ çирĕппĕнех калама пулать: Пайтул уявĕ пулатех. Унăн сценарине пирĕн ентеш — Çĕньял Карайра çуралнă Анатолий Ильин çырса хатĕрленĕ, хатĕрленÿ ĕçĕсене те вăлах йĕркелесе пычĕ. Вăл — Чăваш патшалăх оперăпа балет театрĕн режиссерĕ, ЧР культурин тава тивĕçлĕ ĕçченĕ.
Уява, хамăр район ертÿçисемсĕр пуçне, кÿршĕллĕ Çĕрпÿ районĕн, Элĕк районĕнчи Юнтапа ял тăрăхĕн делегацийĕсем килмелле. Шупашкартан Чăваш халăх писателĕ Юхма Мишши академик ертсе пыракан сумлă ушкăн пулать. Пайтул паттăр кун-çулне тĕпчесе халăха ун ячĕ ĕмĕр-ĕмĕр упранмалла çул уçаканĕ шăпах Юхма Мишши пулнă. Вăл 2000 çултах Пайтул çинчен çырнă халапсене, ун сăвви-юррисене пухса "Çутă хĕçĕм ялтăратăр" кĕнеке кăларса, Пайтул чăннипех те Трак ен çынни пулнине ĕнентерчĕ. Уявра çак кĕнекене унта пынă кашни çынна парнелеççĕ.
Çавăн пекех уявра Пайтул çинчен сăвă-поэма çырса кăларнă чăваш çыравçисемпе поэчĕсене, Пайтул ячĕллĕ преми лауреачĕсене сăмах параççĕ. Пайтулпа çыхăннă литература кĕнекисен куравĕ ĕçлет.
Уяв концертне Карайри кану центрĕн, ялти шкулта вĕренекенсен, районти халăх пултарулăх çурчĕн юрăçисемпе ташăçисем хутшăнаççĕ. Унсăр пуçне чăваш эстрада юрăçисем — хамăр ентешсем юрăсем парнелеççĕ: Анатолий Ильин (Çĕньял Карай), Владимир Егоров (Çырмапуç Карай), Владимир Леонтьев (Чиркÿллĕ Карай), Фаина Васнар (Васнар), Надежда Степанова (Çĕньял Чуракасси), Надежда Данилова (Кушкă) тата ыттисем те. Пайтул çинчен хамăр ентешсем хывнă юрăсен премьерисем пулаççĕ.
Çакна та каласа хăвармалла: уявăн тĕп тĕллевĕ — Пайтул паттăр виçĕ ĕмĕр çурă хыççăн истори страницисенчен тухса тăван халăхĕ патне таврăннине кăтартасси. Çавăнпа та Пайтул сăнарне, вăл юланутпа килсе халăх умне тухса саламланин, ырă суннин, тав тунин сăнарне пирĕн ентеш, Çырмапуç Карай çынни, Красноармейскинчи 2-мĕш вăтам шкул учителĕ Виталий Михайлов калăплать. Уяв Сурăмхĕрринче, Пайтул палăкĕ лартмалли çĕре юман юпа вырнаçтарса чыс тунинчен пуçланмалла.
Кăмăл тăвакансене пурне те йыхравлатпăр.
Н. Ершов
