240 çул каялла чăваш чĕлхин пĕрремĕш грамматики - «Сочинения, принадлежащие к грамматике чувашского языка» пичетленнĕ. Кĕнеке 608 экземплярпа Санкт-Петербургри Ăслăлах наукисен академийĕн типографийĕнче пичетленнĕ. Авторĕ - Ермей Рожанский (1741-1801) священник. 68 страницăллă чăваш чĕлхин çак пирвайхи грамматикинче 8 пуплев пайне пăхса тухнă: япала ячĕ, паллă ячĕ, местоимени, глагол, наречи, междомети тата хыçсăмах (кĕнекере ăна предлог тенĕ). Кашни пуплев пайĕпе тĕслĕх панă, вĕсене чăвашла-вырăсла словарь евĕр майлаштарса çырнă. (Пурĕ 1382 сăмах.)

Паллах, пуçласа çырнă тĕпчевре, паянхи шайпа пăхсан, çитменлĕхсемпе йăнăшсем те çук мар. Чи малтанах, чăваш чĕлхин сасă тытăмне тĕрĕс уйăрса илеймен пирки чылай сасса çырура тĕрĕс палăртайман: пĕр сас паллипех темиçе сасса е пĕр-пĕр сасса темиçе сас паллипе палăртнине асăнмалла. Тĕслĕхрен, ă сасса кĕнекере 12 сас паллипе, ĕ сасса 8 сас паллипе кăтартнă. Сăмахсен пĕлтерĕшĕсене тĕрĕс палăртайманни е пăтраштарни (ылганадапъ - завидую, самаръ, мундаръ - жир, хибер - радость), автор хăй шухăшласа кăларнă сăмахсем те (сьонатлый - крылатый, вилимлый - смертный) тĕл пулаççĕ.

Грамматика нумай вăхăт хушши тĕн семинарийĕсемпе училищисенче чăваш чĕлхине вĕрентмелли учебник шутланнă.

Чăваш чĕлхин пирвайхи грамматикин экземплярĕсемпе халĕ Раççей Наукăсен академийĕн, Мускавпа Питĕрти патшалăх библиотекинче паллашма пулать. Унăн алăпа çырнă копийĕпе фотокопийĕ ЧПГĂИ ăслăлăх архивĕнче пур.

Çăлкуç: Чăваш чĕлхи. Энциклопеди словарĕ. Шупашкар: Чăваш кĕнеке издательстви, 2004. - 223 с.