Чăваш халăх сăмахлăхне ялтан яла çитсе пĕрчĕн-пĕрчĕн пуçтараканĕсенчен пĕри пирĕн ентеш — Яманак çынни Иван Анисимович Патмар пулнине пурте аван пĕлеççĕ. Вăл хатĕрлесе хăварнă иксĕлми пуянлăх халĕ алран алла, ламран лама куçса пыни те куç кĕрет. Унăн сăваплă та пархатарлă ĕçне ывăлĕ — Эдисон — малалла тăсса пырать. Ку таранччен вăл, ашшĕн туприне майласа тишкерсе, 100 ытла уйрăм кĕнеке кăларчĕ. Вĕсем çийĕнчех вулакансем патне çитрĕç. Шăп тепĕр икĕ çултан И. А. Патмар çуралнăранпа 100 çул çитет. Вăл çĕре кĕни кăçал 30 çул тултарчĕ. Çак юбилее хатĕрленсе, Э. Патмар темиçе çул каяллах ашшĕн мĕн пур ал çырăвĕсене пĕр çĕре пĕтĕçтерсе 10 томлă пуххине кăларма тĕллев тытнăччĕ. Çавна вăл чыслăн пурнăçласа пырать. Нумаях пулмасть асăннă кăларăмăн 8-мĕш томĕ вулакансем патне çитрĕ. Ăна "Хĕр, арăм” ятпа çыхăнтарнă — йăлтах хĕрарăмсене халалланă. Каласа хăварас килет: "Патмарсен пуххисем” тесе ахальтен асăнмарăм. Вĕсенче Э. Патмар хăй çак пысăк ĕçе тытăннăранпа пухса-çырса пынă каларăшсем те вырăн тупнă. Çавăнпа та кашни томнех икĕ авторпа — И. А. Патмар тата Э. И. Патмар тесе пичетлет. 8-мĕш томăн тĕп тĕллевĕ — хĕрарăмăн тасалăхне, илемлĕхне, чунне кăтартса парасси. Халăх сăмахлăхĕпе анлăн усă курса, йăла-йĕркесене манса каймасăр, чăваш хĕрарăмĕн ĕлĕкхипе хальхи пурнăçĕнчи чăн-чăн улшăнусене, унăн çÿлти шайри ăс-тăнне тĕп-тĕрĕс сăнласа кăтартма тăрăшнă унта. "Çапла вара, вулаканăм, хĕрарăмăн пĕтĕм хĕвел пек çутă пайăркине пĕл, ăна алра çĕклесе çÿреме тăрăш” тесе каланă ум сăмахра. Патмарсен çĕнĕ пуххине нумай сăн ÿкерчĕксемпе илемлетнĕ. Çав шутра пирĕн районти хĕрарăмсен пурнăçĕнчен илнĕ самантсене сăнланисем те пур. Кĕнеке хуплашкинче вара Красноармейскинчи "Чебурашка” ача садне çÿрекен хĕр ачасен ушкăнне курма пулать. Аннесем çинчен каласа паракан уйрăмра Э. Патмар хăйĕн амăшĕн — Ольга Ивановна культура ĕçченĕн — сăнне лартса, ун пирки тĕплĕнрех паллаштарнă. Çакна вăл чун-чĕре ăшшипе, тивĕç хушнипе пурнăçланă, чыслă ĕç тунă.
Н. Ершов
Çыпăçтарнисем: |